Đôi nét về gà quỷ

Tổng quan khi chọn gà quỷ tốt:

+ Cánh dài phủ phao câu, gọn ghẽ là tốt.

+ Cánh ngắn thả thong, không ôm sát thân là xấu, gà đá yếu dễ té.

+ Lông xếp thưa và mỏng, con gà yếu sức.

+ Lựa lông cánh xếp nhiều hàng, lông cứng cáp, dày dặn là tốt.

+ Gà ô, cánh điểm một lông trắng là tốt, đúng cách.

+ Đầu cánh có một chấm nhỏ như móng, như cựa, gọi là “cựa cánh”, thường đôi khi vì đá quá nhiều mà gãy mất.

+ Nếu cựa ấy dài ra như một cái lông nhím, đó là gà “quý tướng” (lông voi), được coi như “linh kê”. Bình thường lông này xếp kín không nôm thấy.

+ Cánh gà thả xệ xuống hai bên, để phơi hông ra ngoài quá nhiều là không tốt. Trái lại, cánh phải kéo lên, gồm sát thân mình úp vào lưng như vỏ con trai, con sò, nếu xệ xuống gọi là gà “cánh giả”, hoặc “áo tơi”, không tốt. Khi nâng cánh gà xem, phải thấy rõ từng bắp thịt nổi lên cuồn cuộn to, hai bắp thịt sát thân tròn và to mới hay, gọi ấy là “trái chanh”, gà sẽ giật cánh mạnh, cứng, không cho ta xem.

+ Nâng cánh gà xem, gà cứ để tự nhiên muốn làm gì thì làm hoặc kéo lại một cách yếu ớt, là cánh xấu, yếu.

+ Đôi cánh gà che kín hết mu lưng, chỉ trừ khoảng nhỏ, rất hẹp ở giữa phía trên và rộng hơn ở phía lưng, như thế gà đá cao, quăng giỏi, tạt giỏi, cựa đâm khéo.

+ Hai lông ngoài đầu cánh khép kín vào hông và cong lên lưng ở mặt trong là tốt

+ Hai lưng cánh bằng phẳng là tốt, trái lại đầu cánh ở hai vai phải gồ cao lên, so vai, ấy mới đúng hơn và quý.

+ Nếu hai đầu cánh ở hai vai thả bằng xuống để thấy thân gà hơi tròn là xấu, yếu.

+ Xem lông cánh có thể đoán biết tuổi gà khá rõ:

Khi được 6 tháng, lông cánh đã mọc đầy đủ, ta xòe ra như cây quạt thấy rõ đầy đủ lông cánh chia làm hai nhóm, đếm từ ngoài vào, ta đếm được mười lông lớn, dùng để bay, phía trong tại bắp ta gà có mười lông tay, đầu lông tròn cong. Giữa hai khóm lông này, tại cườm tay gà có một lông nhỏ, đầu nhọn, thấp, phân ranh giới hai khóm lông nói trên, được gọi là “lông trục”.

Gà được sáu tháng trở lên, đến mùa thay lông, vào độ tháng tám đến tháng mười, có một lông mới mọc thêm gần “lông trục”, được gọi là lông chỉ tuổi, lông này đầu tròn và mãi đến mười hai tháng sau, nghĩa là đến kỳ thay lông thứ nhì, cũng chưa lên cao bằng lông để bay.

Như vậy khi xòa cánh ra, ta thấy giữa hai nhóm lông bay và lông tay có một lông thấp hơn mọc gần “lông trục”, ta đoán gà trên dưới một tuổi. Nếu chân lông này mềm, ruột còn tủy và máu, là gà tuổi từ 3 đến 12 tháng. Nếu chân lông già thì gà trên một năm.

Qua kỳ thay lông thứ nhì (một năm sau kỳ thay lông trước), một lông mới thứ hai được mọc lên nữa, nếu lông thứ nhì non, gà 18 đến 20 tháng, nếu lông già, gà đã trên dưới hai mươi tuổi, có nghĩa ta thấy mấy lông chỉ tuổi là gà ấy bấy nhiêu tuổi.